Size aklımızdaki düşüncelerin ne kadar etkili olduğu ve duygu ve davranışlarımız üzerindeki gücünü gösterebilmek için iki senaryo vereceğim.
Bir okul kulübünün tanışma toplantısına katıldığınızı hayal edin. Toplantı salonundasınız ve tanımadığınız birçok insan var. İşin ilginç yanı diğerleri de birbirini hiç tanımıyor. O odada keşfedebileceğiniz birçok yeni materyal ve tanışabileceğiniz birçok insan var. Ancak siz bir gerginlik ve sıkıntı hissediyorsunuz. Kalp atışının hızlandığını fark ediyorsunuz ve belki de nefes alışverişiniz sıklaşıyor. Bu gerginliği anlamlandırmanıza yardımcı olabilecek bir soru var. ‘Şu anda aklımdan neler geçiyor?’ Aklınızdan geçen düşüncelerin şu şekilde olduğunu farz edelim: Yanlış bir şey söylersem rezil olurum, tanımadığım insanlarla konuşacak konu bulamam ve insanlar beni beğenmez. Bu düşüncelerin gerçekliğini, önemini sorgulamadan kabul etmek ve düşüncelerle uyumlu olarak hareket etmek beklendiği üzere sizi diğer insanlarla iletişime geçmekten alıkoyacaktır.
Bir başka senaryoda ise yine aynı düşüncelerin aklınıza geldiğinizi, ancak bu düşüncelerin gerçeği ne kadar yansıtıp yansıtmadığını incelediğinizi düşünün.
Aklımdan geçen düşünceler gerçeği ne kadar yansıtıyor?
Bu yoğun düşünceye uygun olarak hareket edersem istediğim gibi davranmış olur muyum?
Bu düşüncenin benim için anlamı ne? gibi inceleme sorularıyla farklı yeni düşünceler elde edebilirsiniz. Elde edebileceğiniz alternatif düşünceler aşağıdaki gibi olabilir.
Yanlış bir şey söyleyebilirim, ancak insanlık halidir, bunu herkes yapabilir ve dünyanın sonu değil.
Başlangıçta konu bulmak zor olabilir, ancak tanışınca ve ortak noktaları keşfettikçe konu bulmak kolaylaşabilir.
Beni seven tanıdıklarım ve arkadaşlarım var, insanların beni sevmeyeceklerine dair düşüncemin herhangi bir kanıtı yok.
Alternatif düşünceleri üretmek, bir anda aklınıza geliveren sıcak ve yoğun düşüncenin etkisinin azalmasına da yardımcı olacaktır. Akla ilk gelen düşüncelerin oldukça karamsar olması her ne kadar zorlayıcı olsa da oldukça normaldir, ancak düşüncelerin gerçekliğini ilerleyebilme gücü o düşüncelere hapsolmak yerine alternatif bakış açıları geliştirmeye yardımcı olur. Alternatif bakış açıları geliştirebilmek ise içinde bulunduğunuz durumda farklı ve daha işlevsel bir davranis koyma konusunda cesaretinizi arttıracaktır.
Uzm. Psk. Duygu Çankaya Çadırcıoğlu
