top of page
  • Yazarın fotoğrafıikipsikolog

Ertelemek: Nasıl Değişiriz?


Sarımsaklı, 2019.


Tüm haftamız bir koşuşturma içerisinde geçti. Çalışma hayatının yanında, yaptığımız yüksek lisanslarımızın da tez dönemindeyiz. Bu aşamada yaşadığımız ise okula gitmek için işten alınan izinler, şehirlerarası yolculuk, hocayı odasında yakalama telaşı, evrak teslimi, enstitü onayı, etik kurul, acaba herhangi bir şey eksik olabilir mi kaygısı… Neyse ki uykusuz geceler kısmına henüz gelmedik :) Ancak bu kadar telaşın içinde yorgun argın eve gelip kendimizi koltuğa attığımız anda başka hiçbir şey yapmama isteği ile yemek yerken açtığımız diziden bir bölüm daha izleme isteği birbiriyle kapışır! Öyle ki içimizde hocaya teslim edilmesi gereken yazının kaygısıyla koca bir akşam hiçbir şey yapmadığımız çok oldu. E erteledik de ne oldu? Kısa süreli rahatlama yaşadık ve şundan sonra yaparım bundan sonra kesin başlıyorum diyerek çok da önemli olmayan işlerimize öncelik verdik.

Genel olarak erteleme ile birlikte sağlığımız, gün içindeki enerjimiz, başarımız, uyku düzenimiz etkileniyor. Öyle ki son geceye kadar ertelenip uykusuz bir şekilde bitirmeye çalışılan işlerin arkasından uyku problemi gelebiliyor. Bunun sonrasında dikkat, konsantrasyon, karar verebilme becerisinde sorunlar ortaya çıkıyor. Doğal olarak da işte, okulda, aile ile ilişkilerde başarı etkileniyor.

Yapılan çalışmalarda tamamlaması gereken görevi erteleyerek yapan kişilerin kendini daha yetersiz ve olumsuz olarak algıladığı, bu kişilerin yoğun stres içerisinde olduğu bulunmuş.

Erteleme, zaman zaman hepimizin yaptığı ancak çok da sağlıklı olmayan bir davranış olarak karşımıza çıkıyor. Peki tez çalışmalarını ertelemeden, ödevleri zamanının gerisinde bırakmadan, buzdolabındaki sebzelerin bozulmasına izin vermeden, patrondan işle ilgili uyarı almadan, yapmamız gerekenleri zamanında yaparak kaygısız, mışıl mışıl bir uykuyu nasıl elde edebiliriz?



  1. Yapman gereken işi küçük parçalara böl. Elinizdeki işe bütün olarak baktığınızda olduğundan daha büyük görünebilir. İşi küçük parçalara ayırarak nereden nasıl başlamanız gerektiği ile ilgili plan yapabilirsiniz. Sonrasında ilk adımı atmak çok daha kolay olacaktır.

  2. Başlamaya karar ver. Bir göreve nasıl başlayacağımızı bilmediğimizde onu sürekli erteleriz. Yapman gereken işi somutlaştır, ne yapman gerektiğiyle ilgili adımları not et.

  3. Kendine alan oluştur. Yapman gereken işi en iyi nerede yapabilirsin? Fiziki olarak rahat edebileceğin bir ortam hazırla. Biz çalışmalarımız için salondaki geniş masayı düşündük! Bunun yanında zihinsel olarak da kendi çalışma alanımızı oluşturmamız gerekiyor. Sürekli instagram feed’ini yenilerken ya da whatsapp mesajlarına cevap yazarken çalışmak çok zor :)

  4. Alarmları ve hatırlatıcıları ayarla. Bir görevden kaçındığımızda onu unutmak da o kadar kolay oluyor. Ancak alarmı kurduğumuzda uyarı sayesinde görevimizi yapmamız daha olası. Bu noktada beynimizin ‘5 dk. sonra’ diyerek bizi kandırmak isteyeceğini sakın unutmayın. Böyle bir noktada öncelikli olarak görevi tamamlamayı hedeflemek daha yararlı olacaktır.

  5. Yapman gerekenleri başkaları ile paylaş. Yapmayı planladığın bir görevi en az bir kişiyle paylaşmak görevi yapmadığımızda o kişiden gelen ‘neden yapmadın?’ sorusu karşısında kendimizi kötü hissetmemize sebep olur. Bu aslında kendimize kurduğumuz tuzak olarak da adlandırılabilir :) Başkasına karşı mahcup olmayı kim ister ki! Bunun yanında yapmamız gereken görevleri bir kağıda not edip kontrol ederek ‘neden yapmadın?’ sorusunu kendimize de sorabiliriz.

  6. Kendini ödüllendir. Bir şeyleri tamamlamanın verdiği olumlu hisle kendini ödüllendir. Bu motivasyonunu arttıracaktır. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta bu ödüllerin bilgisayar oyunu, internette gezinme gibi dikkat dağıtıcı ‘ödüller’ olmamasıdır. Tabi diyet bozucu abur cuburlar da sakıncalı ödüller listesinde sayılabilir.

  7. Değişimin zor olduğunu kabul et. Davranışlarımızı değiştirmek zordur. Bunun zor ve çaba gerektiren bir iş olduğunu kabul etmek değişim yönündeki kararlılığı arttırır. Yapmanız gereken işler var ve siz instagram veya facebook’a takılmış durumdasınız. Neden asıl işinizi ertelemek istemediğinizi ve uzun vadede daha iyi hissetmek için şu anda telefonu bırakmanız gerektiğini kendinize hatırlatın.

Ertelediğimiz zamanda yaptığımız işin ne kadar keyifli ve önemli olduğunu düşünüp ona odaklanıyoruz. Ancak bir görevi bitirmenin ve başarmanın verdiği hissin bir dizi bölümünü bitirmenin verdiği histen çok daha yoğun ve olumlu olduğunu unutmamak gerek. Yukarıdaki maddeleri uygulayıp bir şeyleri tamamlayınca nasıl hissettiğinize yoğunlaşın. Bu hissi gerçekten çok seveceksiniz.

Biz bu listeyi uygulamaya başladık bile!



Yaralandığımız bazı kaynaklar:



Son Yazılarımız

bottom of page