Başlığı okuduktan sonra kendinize ne hobisi, zaman mı var? diyebileceğinizi tahmin edebiliyorum, en azından bazılarınızın. Sanırım Covid-19 öncesinde ben de bu fikirdeydim. “Modern” hayatlarımız o kadar dolu ki, bütün gün çalışıp bitkin düştükten sonra kendimiz için yapabileceğimiz en iyi şey Instagram’da ya da Youtube’da video izlemek, biraz uzanıp televizyona bakmak gibi geliyor. Boş zamanlarımızı, fiziksel ya da zihinsel bir aktivite ile değerlendirme fikri dahi yorucu gözüküyor. Daha “azimli” olanlarımız için bu süreç işten sonra yatana kadar geleceğe yatırım sayılabilecek iş niteliğindeki entelektüel aktivitelere odaklanmak şeklinde işleyebiliyor. Öyle ya da böyle, ben bir hobi için zaman ayırabilirim diyenlerin sayısı pek de fazla değil. Zaman ayırabilirim diyen kişiler arasında da yeni bir hobi ile uğraşmanın yeterince anlamlı olduğunu düşünenlerin sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecektir. İşin asıl rengiyse denedikten sonra ancak ortaya çıkıyor. Herhangi bir hobiye sahip insanlar, eğer gerçekten kendilerini yansıtabilen bir hobi bulmuş iseler, yorgun dahi olsalar bu aktiviteleri kendilerini dinlendiren birer uğraşı olarak görme eğilimindeler. Benim de aralarında bulunduğum diğer grup için ise hobiyi icra ederken dinlenebilmek ya da hobiyi yorucu olmayan bir faaliyet olarak görmek fikirleri uzak gelebiliyor.
Aslında yoğun olduğumuz gerçeğinin yanında, hobiye ayırabileceğimiz zamanları ziyan ediyor olduğumuz gibi daha büyük bir gerçekle karşı karşıyayız. Sosyal medyayı hobi olarak tanımlamak da bir seçenek olarak görülebilir ama bu bize çok uygun bir yaklaşım gibi gelmiyor. Bu nedenle yeniyi, daha işlevsel olanı, daha faydalı olanı, daha eğlenceli olanı kovalayan bir çift olarak kendimize hobiler edinme ve bunu sürdürme konusunda önemli bir karar aldık diyebiliriz. Hatta bu karar doğrultusunda ilk adımlarımızı, icra edeceğimiz hobiler için uygun alan oluşturarak attık. Yavaş yavaş bu hobilerimiz için maddi yatırımlarımızı da yapmaya başlıyoruz. Duygu, dikiş üzerine ben ise radyo kontrollü model araçlar üzerine birer küçük atölye kurma kararı aldık. Model araçlar yıllar önce uğraşıyor olduğum ancak vakit yok bahanesiyle geri dönmeye çekindiğim bir hobiydi. Karar almak dahi beni fazlasıyla heyecanlandırdı. Dikiş ise Duygu için bir deneme olacak diyebiliriz. Bu onun ilgi duyduğunu düşündüğü bir alan ve gerçekten öyle olduğunu görürse devam edecek. Aksi halde, alternatif ilgi alanlarıyla ilgili farklı hobileri deneme konusunda kararlı gözüküyor.
Bu yazıyı yazarken hem kendi aldığımız kararları paylaşalım hem de sizleri de bir hobi edinme konusunda teşvik edelim istedik. Avustralya’da tanıştığımız bir Türk arkadaşımız kendisiyle ilgili birkaç anı anlatmıştı. Oraya ilk gittiğinde insanların, kendisine ne tür hobileri olduğunu sorduğunu ve buna cevap veremediğini, mecburen birkaç hobi edindiğini ve bundan çok memnun olduğunu, hobileri için sabah 4’te, 5’te kalkmanın dahi kendisine iyi hissettirdiğini belirtmişti. Bu küçük kıssadan şu hisseyi çıkarıyorum; bizim milletin hobi edinmesi için birileri tarafından dürtülmesi gerekiyor. Şaka bir yana, bazen birileri tarafından itilmek, destek görmek, teşvik edilmek adım atmamızı kolaylaştırıyor. Yine de bu atacağımız adımda yalnız olduğumuz gerçeğini değiştirmiyor. Hayat sadece çalışmak, sadece hizmet etmek, sadece hizmet almak değil. Hayat sadece mecburiyetleri yerine getirerek yaşlanmak değil. Neden kendimize göre şekillendirmeyelim bu hayatı? Neden içine hoşlanacağımız birkaç şey serpiştirmeyelim? Neden biraz kendimizi düşünmeyelim?
Kendimiz için uygun olan hobiyi bulmak çok kolay değildir. Hatta tam olarak bizi yansıttığını düşündüğümüz hobiden sıkılmak ve anlamsız bulmaya başlamak da pek mümkündür. Ancak denemeden, hata yapmadan, tek atışta doğrusunu bulmayı umuyorsak, bunun da gerçekçi olmadığını bilmek gerekiyor. Kendi ihtiyaçlarınızı, kendi becerilerinizi, kendi hayallerinizi, uzaklaşmak istediklerinizi, yakınlaşmak istediklerinizi biliyorsanız, sizin için uygun hobiyi bulmak konusunda zaten önemli bir adım atmışsınız demektir. Önemli olan denemek ve hayatınıza güzel esintiler katacak yeniliklere fırsatlar vermek. Sonrasında muhtemelen, başınız sıkıştığında, canınız sıkıldığında, boş kaldığınızda, işten geldiğinizde, ev işlerini bitirdiğinizde, ödevlerinizi tamamladığınızda yapmak isteyeceğiniz ilk şey elinize örgünüzü almak, atölyenizde birkaç parça birleştirmek, fırçanıza boya sürmek, gitarın tellerine dokunmak gibi sevdiğiniz ve sizi yansıtan bu hobinizle güzel bir zaman geçirmek olacak.
Hayatınızın bu döneminde, sizi tatmin eden bir uğraşınız yoksa, yeni bir hobi için arayışa gireceğinizi umuyorum. Nasıl bir hobiye başlayacağınızı bilmiyorsanız size yardımı dokunacağını düşündüğüm birkaç madde ile yardımcı olmaya çalışayım. Sayacağım bu maddeler, herhangi bir hobiye başlarken göz önünde bulundurulması gereken, kendimiz için doğru hobiyi belirlerken faydalanabileceğimiz tavsiyeler içeriyor.
1) Maddi Durum: Bazı hobiler para harcamanıza, bazıları para kazanmanıza vesile olur. Bu noktada ne istediğinizi bilmelisiniz. Para kazandıran hobi gibisi yoktur diyebilirsiniz. Ancak bunu bir noktadan sonra ikinci bir işmiş gibi algılamayacağınızdan emin olmalısınız. Belki de yürüteceğiniz hobi umduğunuzdan daha fazla maddi kayba neden olacaktır ve bu nedenle sürdürülemeyecektir. Uygun hobiyi seçebilmeniz için önceden bir bütçe belirlemeniz ve buna uymanız size yardımcı olacaktır.
2) Zaman: Hobi için ayırabileceğiniz zamanı düşünmelisiniz. Boş vaktiniz çok yoksa ve çok fazla zaman ve emek isteyen bir hobi seçmiş iseniz yürütmekte zorlanabilirsiniz. Uzun vadede vakit bulamamaktan şikâyet ederek, hobinizden vazgeçebilir ve hayal kırıklığı yaşayabilirsiniz. Limitli bir boş zamanda yürütebileceğiniz hobiler de mevcuttur. Bunlara odaklanabilirsiniz.
3) Sosyallik boyutu: Günlük hayatınızın sosyal açıdan yoğunluğu nedir? Sosyal ihtiyaçlarınız ne düzeydedir? Seçeceğiniz hobi yalnız icra etmek istediğiniz bir şey mi yoksa sosyal ortamlarda online ya da yüz yüze bulunmak isteğinizle örtüşen bir hobi mi? Evde örgü örmek ya da kalabalık bir grupla dans etkinliklerine katılmak gibi sosyal açıdan iki farklı uçta duran hobiler edinebilirsiniz. İş hayatında ya da evdeki hayatında yalnız olan kişiler için sosyal etkinlikler daha uygun olabilecekken, zaten sürekli insanlarla birlikte olan ve yalnızlığa ihtiyaç duyan kişiler için yalnız yürütülen hobiler daha mantıklı gelebilir. Nihayetinde bu göz önünde bulundurulması gereken kişisel bir seçimdir.
4) Arka planda kalan yönleriniz: Her birey, iş hayatında ya da günlük hayatında farklı becerilerini, farklı yönlerini ön plana çıkarır. Kimisi fiziksel bir iş yaparken, kimisi daha zihinsel veya sosyal bir aktivite yürütmektedir. Bu tür durumlarda bazı diğer yönlerimiz pasif kalmakta ve ilgi isteyebilmektedir. Örneğin fabrikada beden işçisi olarak çalışan bir kişi vücudunu dinlendirebileceği entelektüel bir hobi edinebilir; kitap okumak, online kurslara yazılmak, şiir yazmak gibi. Tam tersi yönde zihinsel ve sosyal olarak kendini yorulmuş hisseden bir psikolog ise el işi ya da spor gibi fiziksel ve motor becerileri ön plana çıkaran bir hobi edinmek isteyebilir. Tabi ki bu, fiziksel bir iş yapan kişilerin, fiziksel aktivite içeren hobiler edinmemesi gerektiği anlamına gelmez.
5) Rahatlatıcı mı, zorlayıcı mı? Hobinizin sizi rahatlatmasını mı yoksa zorlamasını ve kendinizi geliştirmeye mecbur bırakmasını mı istiyorsunuz? Bu da hangi hobiye yönelmek istediğinize karar verirken önemli olabilecek bir faktör. Belki hem zorlayıcı hem de rahatlatıcı hobileriniz olabilir. Her ikisine de farklı zamanlarda ihtiyaç duyulabilir.
6) Tek mi, partnerle birlikte mi? Partnerinizle beraber yürütebileceğiniz bir hobi arıyor olabilirsiniz. Sadece kendinize ait hobileriniz varsa, yenileri için farklı kombinasyonlar deneyebilirsiniz. Eşinizle ya da başka çiftlerle gerçekleştirebileceğiniz aktiviteler içeren hobiler edinmek isteyebilirsiniz.
7) Sorumluluk: Bazılarımızın hayat içinde zaten bitirmesi gereken, çok fazla sorumluluk yükleyen, son tarihi olan bir sürü işi var. Belki bu tür kişiler için tamamlama zorunluluğu olmayan, rahat aktiviteler içeren hobiler edinmek daha uyumludur.
Bu maddeler derin bir şekilde sorgulandığında, kendiniz için uygun olan hobiyi bulmanıza yardımcı olacaktır. Kendinizi böyle bir yenilik için hazır hissettiğinizde ya da bir boş zaman uğraşısına ihtiyaç duyduğunuzda, geri adım atmayın ve zihninizden geçenleri deneyim derim.
Hali hazırda sürdürüyor olduğunuz ya da başlamak istediğiniz bir hobiniz var mı? Bizimle paylaşabilirsiniz.
Hoşça kalın.
Psk. Malik Kubilay Çadırcıoğlu
Maddeler için yararlandığım kaynak:
