Bir yılı daha geride bırakırken bu yılın bana neler kattığını ve hayat hedeflerime ulaşmak için önümde beni bekleyen yıla nasıl bir hazırlık yapmam gerektiğini paylaşmak istedim. 2019 benim için bir önceki yılın sonunda yaşadığım yeniliklere adapte olma yılı oldu. Bu yılda rutinin dışında olarak kayıplar, yeniliklerle karşılaştım. 2019 yılı benim için farkındalıkların yılı oldu da diyebilirim. Katıldığım eğitimler, yüksek lisans dersleri, iş hayatındaki tecrübelerim… Aslında, bakınca çok da ekstra olmayan birkaç şey bahsettiğim. Ancak benim için yeni olan hayatımdan geçenleri farklı bir gözle değerlendirebilme becerisini kazanmak. Bunun da bir süreç olduğunu biliyorum. Fakat farkındalık yolunun başında olsam dahi bu becerimi geliştirmek bana gerçekten iyi geldi. Dediğim gibi yolun çok başındayım. Aslında kaç yaşında olursam olayım hayata karşı hep ‘yeni’ olacakmışım gibi hissediyorum. Her yeni yılda her yeni yaşta öğrenecek şeyler mutlaka olacak. Her yaşın tecrübesi, yeniliği, mutluluğu, acısı başka ve ‘yeni’ olacak. Hatta rutini bile yeni gelecek, yani ben öyle düşünüyorum. Bir de ‘ne yapsam her şey aynı, her günüm aynı’ girdabı var. Burada önemli olan ben nasıl her yıla ‘yeni’ isem her yılın, her günün de bana ‘yeni’ gelmesi. Her güne içinizdeki çocuğun gözlerinden merakla ve hevesle bakmak! İşte o zaman renkler daha canlı, yüzler daha net oluyor. O heyecan ve hevesle her şey daha parlak!
Her şeyin gerçekten daha parlak olduğu bu günlerde, yeni yıl süslerinin arasında, 'yeni yılda yapılacaklar listesi' mutlaka hazırlanır. Çünkü yeni yıl demek yeniliklerin başlangıcı demek! Bu günlerde içimizdeki çocuk yılın diğer zamanlarına göre biraz daha görünür oluyor. Etrafındaki ışıklardan dolayı mutlu, yeni yılın getireceklerine karşı heyecanlı!
Bir de yılın sonuna bakalım; 2019 yılına bir hevesle girmiş ve kendime hedefler koymuşken elimde kalan ‘işte yine olmadı, spora tam anlamıyla başlayamadım’, ‘hala kendime uygun bir işte çalışmıyorum’, ‘hayır demeyi bir türlü öğrenemedim’ ve başaramadığım diğer şeylerin listesi oluyor…
Tabi bunların bir önemi yok! Çünkü yeni bir yıl benimle ve bu yeni yılda da spora başlamak, hayır demeyi öğrenmek ve bol su içmek gibi yeni hedeflerim olacak. Bu yapılacaklar listesi bir süre gündemde kalacak ve sonra büyük ihtimalle unutulacak. Aynı kısır döngü…
Bu yıl yeni bir yapılacaklar listesi oluşturup bir süre sonra listedeki maddeleri unutmak yerine içinizdeki o hevesli ve gerçekten heyecanlı çocuğu tüm yıl boyunca canlı tutmaya ne dersiniz!
Tüm dikkatinizi amaçlarınıza odaklamak yerine sizi amaçlarınıza götürecek değerlere odaklanmanızı istiyorum.
Değerlerimiz işler zorlaşsa bile amacımıza ulaşmak için sınırlarımızı zorlamamıza yardımcı olur. Amaçlarımız uzun soluklu ve zorsa bu yolda karşılaşacağımız tüm zorluklara karşı durmamızı sağlar.
Değerlerimiz pusula gibidir. Bizim için önemli ve bize uygun amaçlar edinirsek buna ulaşmamız için bize yön gösterir.
Değerlerimiz, amaçlarımıza ulaşmak için aldığımız yolda kendimizi tamamlanmış ve tatmin olmuş hissetmemizi sağlar.
*Elbette her amacımıza ulaşamayabiliriz ancak hedeflerimize uygun yaşamanın ve değerlerimize sahip çıkmanın tatminini hissederiz.
Aşağıda sunduğumuz egzersizle yeni bir yıla girerken öz değerlerinizi netleştirmek ve amaç odaklı olmak yerine sürecin tadını çıkarmaya ne dersiniz? Egzersize mümkün oldukça odaklanmanızı bekliyoruz.
Aşağıda sunduğumuz listedeki her bir değer için
1= Önemli değil, 2= Oldukça Önemli, 3= Çok önemli diye yazın.
Kabulleniş: Kendime, diğerlerine, hayata karşı kabullenici olmak.
Macera: Maceraperest olmak, aktif şekilde araştırmak, keşfedip uyarıcı deneyimler yaşamak.
İddialı olmak: Haklarım için atılgan bir şekilde direnip istediğim bir şekilde direnmek.
Otantiklik: Kendime ve başkalarına karşı samimi ve gerçek olmak
Güzellik: Kendime, diğerlerinde ve doğada olan güzelliği takdir etmek.
Özen göstermek: Kendime, diğerlerine veya çevreye karşı özenli olmak.
Zorlama: Kendimi geliştirmek, öğrenip ilerlemek için sınırları zorlamak.
Şefkat: Acı çeken kişilere iyi davranmak.
Katkı: Kendime ve diğerlerine yardım ederek pozitif bir fark yaratmak.
Uyum: Kural ve zorunluluklara saygı gösterip uymak.
Bağ Kurmak: Yaptığım şeye tam olarak kendimi verebilmek ve diğerleriyle birlikte tam anlamıyla var olmak.
İş Birliği: Diğerleriyle birleşerek iş birliği yapmak.
Cesaret: Cesur olmak, korku, tehdit ya da tehlikeye karşı direnmek.
Yaratıcılık: Yaratıcı, yenilikçi olmak.
Merak: Açık fikirli ve ilgili olmak; keşfetmek ve bulmak.
Desteklemek: Kendimde ya da diğerlerindeki değerleri ödüllendirmek.
Eşitlik: Diğerlerine de kendimle eşit derecede davranmak.
Heyecan: Heyecanlı, uyarıcı etkinliklerle meşgul olmak.
Adil Olmak: Kendime ve diğerlerine karşı adil olmak.
Formda Olmak: Fiziksel ve zihinsel sağlığıma ve iyi oluşuma dikkat etmek.
Esneklik: Değişen şartlara hızla ayak uydurup adapte olmak.
Özgürlük: Hayatta nasıl davranacağımı kendim seçmek ve diğerlerine de bunu yapabilmeleri için yardım etmek.
Arkadaş canlısı olmak: Diğerlerine karşı dostane, anlayışlı ve uyumlu olmak.
Affedici olmak: Kendime ve diğerlerine karşı affedici olmak.
Eğlence: Eğlence dolu aktivitelere odaklanmak.
Cömertlik: Kendime ve diğerlerine karşı paylaşımcı ve verici olmak.
Minnettarlık: Kendimin, diğerlerinin ve hayatın bütün yönlerine karşı minnet ve şükran dolu olmak.
Dürüstlük: Kendime ve diğerlerine karşı dürüst, doğrucu ve samimi olmak.
Espri: Hayatın esprili yanlarını görüp takdir etmek.
Alçakgönüllülük: Alçakgönüllü ve tevazu sahibi olmak.
Bağımsızlık: Kendimi destekleyip bir şeyleri kendi yöntemimle yapmak.
Yakınlık: Çok yakın kişisel ilişkilerimde kendimi açıp paylaşmak.
Adalet: Adalet ve eşitliği savunmak.
İyilik: Kendime ve diğerlerine karşı iyi, şefkatli, anlayışlı, özenli ve dikkatli olmak.
Sevgi: Kendime ve diğerlerine sevgiyle ve şefkatle yaklaşmak.
Dikkat: Bilinçli ve farkında olmak; şu an, buradaki tüm deneyimlerime karşı açık ve meraklı olmak.
Düzen: Düzenli ve organize olmak.
Açık Fikirlilik: Olayları başkalarının gözünden görebilmek ve kanıtları adil bir şekilde değerlendirebilmek.
Sabır: İstediğim şey için soğukkanlı ve toleranslı bir şekilde beklemek.
İstikrar: Sorun ya da zorluklara rağmen durmadan devam etmek.
Zevk: Kendime ve diğerlerine zevk yaratıp zevk vermek.
Güç: Diğerlerinin üzerindeki otorite ya da baskıya karşı direnerek sorumluluğu alıp yönlendirmek ve organize etmek.
Karşılıklılık: Alma ve verme konusunda adil bir dengenin olduğu ilişkiler kurmak.
Saygı: Kendime ve diğerlerine saygılı olmak, kibar ve saygılı bir şekilde davranmak.
Sorumluluk: Davranışlarıma ve doğurduğu sonuçlara karşı sorumluluk alabilmek.
Romantizm: Romantik olmak, aşk ya da güçlü etkilenişi ifade etmek.
Güvenlik: Kendimin ve diğerlerinin güvenliğini sağlamak, korumak.
Öz farkındalık: Kendi düşünce, his ve davranışlarının farkında olmak.
Kişisel Bakım: Sağlığıma ve iyiliğime bakıp özen göstererek ihtiyaçlarımı karşılamak.
Kişisel Gelişim: Bilgi, beceri, karakter ve hayat tecrübesi anlamında büyüyüp gelişmek.
Kişisel Kontrol: Kendi ideallerimle doğru orantılı hareket etmek.
Duygusallık: Beş duyumu devreye sokacak deneyimleri keşfetmek, yaratmak ve onlardan keyif almak.
Beceri: Becerilerimi sürekli pratik edip geliştirmek ve onları uygularken tam olarak kendimi vermek.
Destek: Kendime ve diğerlerine karşı destekleyici, yardımsever ve cesaret verici olmak.
Güven: Güvenilir, sadık, inançlı, samimi ve emin kişi olmak.
Listede olmayan kendi değerlerinizi buraya yazın.
Listedeki her değeri 1= Önemli değil, 2= Oldukça Önemli, 3= Çok önemli diye puanladıktan sonra listenin üstünden bir kere daha geçin ve sizin için önemli olan altı tanesini işaretleyin.
Şimdi seçtiğiniz bu altı değeri bir kâğıda yazarak önümüzdeki birkaç ayda yanınızda taşımanızı ve ara sıra bakmanızı istiyoruz. Çünkü öz değerlerinizle ne kadar bağlantıya geçerseniz, amaçlarınıza ulaşmak için ilerlediğiniz süreçte daha motive ve ilham sahibi olarak uyumlu bir şekilde hareket edersiniz.
Not: Değerlerimiz ve davranışlarımız arasında büyük farklar olabilir. Hayatımızın her anında değerlerimize göre yaşayamayız. Böyle bir zorunluluğumuz yok. Hayatın her anında bir değer diğerinin önüne geçebilir hatta tamamen değişebilir. Katı olmadan, beni motive ettiği sürece değerlerime bağlı kalabilirim.
Ben, kişisel bakım, kişisel gelişim, güven, otantiklik, özgürlük değerlerini bu yıl ‘içime sinen ben’ olabilmek için seçiyorum, ancak kendimi zorlamadan. Bana iyi geldiğini hissettiğim sürece.
Everest Dağına tırmanmak isteyen birinin değerleri büyük ihtimalle cesaret, kişisel gelişim ve macera olacaktır. Bu kişi Everest’e tırmanamasa da değerlerine uygun olarak cesur ve maceracı olarak yaşadığında kendini tamamlanmış ve değerlerine uygun yaşamış biri olarak hissedecektir. İçindeki çocuğun heyecanıyla hayattan aldığı doyum fazla olacaktır.
Öyle ise bu yıl yapılacaklar listesi oluşturup kalıplara girmek yerine değerler listesi belirlemek ve bu değerlere uygun olarak daha esnek bir yıl geçirmeye ne dersiniz?
Mutlu ve amaçlarınıza ulaşabildiğiniz ve bu yolda bolca keyif alacağınız bir yıl dileriz!
Kaynak:
Harris, R. Özgüven Boşluğu (2019), Diyojen Yayıncılık.
